İmam Әhmәd cәhmiyәlәrin arxasında namaz qılıb şübhәsinə CAVAB

Növbәti şübhәlәrdәn biridә odurki,İmam Әhmәd cәhmiyәlәrin arxasında namaz qılıb. Vә muxaliflәr bununla demәk istәyirlәrki, әgәr İmam Әhmәd cәhmiyәlәri tәkfir etsәydi,arxalarında namaz qılmazdı.

C A V A B
Buna cavab olaraq deyirik:
Bәli,İmam Әhmәd cәhmiyәlәrin arxasında cümə namazı qılıb,oda ona görə ki bu dinin zahir və əzəmətli əməllərinnəndir və bu böyük imamda bunu tərk etmək istəməyib . Amma İmam Əhməd görəndəki İmam Kafirdir ( cəhmiyə ) bu halda dai durub evə qayıtmayıb . Cüməni arxasında qılıb ,amma sonra evə qayıdanda namazını təzədən qılıb .
Buda әksinә sizә qarşı dәlildir ki,әgәr İmam Әhmәd onları müsәlman görsәydi,namazını yenilәmәzdi. Çünki müsәlmanın arxasında qılınan namaz sәhihdir.

İmam Әbu Davud dedi:
لِأَحْمَدَ أَيَّامَ كَانَ يُصَلِّي الْجُمَعَ الْجَهْمِيَّةَ، قُلْتُ لَهُ» الْجُمُعَةُ؟ قَالَ: أَنَا أُعِيدُ، وَمَتَى مَا صَلَّيْتَ خَلْفَ أَحَدٍ مِمَّنْ يَقُولُ: الْقُرْآنُ مَخْلُوقٌ فَأَعِدْ، قُلْتُ: وَبِعَرَفَةَ؟ قَالَ: نَعَمْ «.
Mәn İmam Әhmәdә, o günlәrdә ki,cümәni cәhmiyәlәr qıldırırdılar dedim: Cümә ilә nә edәk? O dedi: Mәn qılıram cümәni vә yenilәyirәm,vә haçan ki sәn “quran mәxluqdur” deyәnlәrin arxasında namaz qılsan, onu yenilә. Mәn dedim: Hәtta әrәfәdә olsam belә? Dedi: Bәli
Mәnbә: 📚“Mәsәil әbi davud ,64"

Hәnbәlilәrin böyük imamlarınnan olan,İmam Bәrbәhәri dedi:
والصلوات الخمس جائزة خلف من صليت إلا أن يكون جهميا فإنه معطل وإن صليت خلفه فأعد صلاتك وإن كان امامك يوم الجمعة جهميا وهو سلطان فصل خلفه وأعد صلاتك
Beş vacib namaz cәhmiyәlәrdәn başqa, sәnin qıldığın hәr bir kәsin arxasında caizdir. Amma әgәr sәn cәhmiyәnin arxasında namaz qılsan,namazıvı yenilә.Әgәr cümә günü imam cәhmiyә olsa vә sultan olsa,onda arxasında namaz qıl vә sonra isә hәmәn namazı yenilә.
Mәnbә: 📚“Şәrhus sünnә, 97”

Hәmçinin İbn İshaq dedi:
فكان يعيد الى أن ولى المتوكل
İmam Әhmәd düz Mütәvәkkil xәlifә olana qәdәr ( onların arxalarında qıldığı ) namazlarını yenilәyәrdi.
Mәnbә: 📚“Zikrul mihnә, 70 ”

İbn Həni әn-Nәysaburi ,İmam Әhmәdin tәlәbәsi dedi:
سئل عن الصلاة خلف الجهمية قال: لا يصل ولا كرامة
İmam Әhmәd cәhmiyәlәrin arxasında namaz haqda soruşuldu vә o dedi:Onların arxasında namaz qılınmır vә onlara heç bir kәramәt yoxdur.
Mәnbә: 📚“Mәsәil ibn hәni,96 ”

İmam Әhmәdin başqa bir tәlәbәsi, Said ibn әbi Said dedi:
سمعت أحمد بن حنبل وسئل عَنِ الصلاة خلف المبتدعة فقال: أما الجهمية فلا
Mәn eşitdim ki, İmam Әhmәd bidәtçilәrin arxasında namaz haqda soruşuldu vә o dedi: O ki qaldı cәhmiyәlәrә, yox ( qılınmır) .
Mәnbә: 📚”Tәbәqat hәnәbilә, 1/168″

İmamın başqa bir tәlәbәsi, Şahin ibn Səmiz dedi:
سألت أبا عبد الله قلت: أصلي خلف الجهمي قَالَ لا تصلي خلف الجهمي ولا خلف الرافضي
Mәn İmam Әhmәddәn soruşdum,cәhmiyәlәrin arxasında namaz qılımmı? O dedi: Nә cәhmiyәlәrin,nәdәki rafizilәrin arxasında namaz qılma.
Mәnbә: 📚” Tәbәqat hәnәbilә, 1/172″

İmam Әhmәdin başqa bir tәlәbәsi, Muhammad ibn Yusuf dedi:
سَمِعْتُ رَجُلًا سَأَلَ أَحْمَدَ بْنَ حَنْبَلٍ: أُصَلِّي خَلْفَ مَنْ يَشْرَبُ الْمُسْكِرَ؟ قَالَ: «لَا» . قَالَ: فَأُصَلِّي خَلْفَ مَنْ يَقُولُ: الْقُرْآنُ مَخْلُوقٌ؟ فَقَالَ: «سُبْحَانَ اللَّهِ أَنْهَاكَ عَنْ مُسْلِمٍ، وَتَسْأَلُنِي عَنْ كَافِرٍ؟»
Mәn eşitdim ki,bir kişi İmam Әhmәddәn soruşdu: Sәrxoşluq edәnin arxasında namaz qılım mı? İmam Әhmәd dedi: Yox. Hәmәn kişi dedi: Bәs “quran mәxluqdur” deyәnin arxasında? İmam Әhmәd dedi:SübhәnAllah, Mәn sәnә müsәlmanın ( sәrxoş olanın) arxasında namaz qılmağı qadağan etdiyim halda,sәn mәnnәn kafir haqda soruşursan?!
Mәnbә: 📚” әş-şәriә,173″

Həmçinin Şeyx Əbdul Lətif ibn Əbdrurahmən bu haqda sual verirlər :
الصلاةُ خلفِ الجهميّةِ
وسُئل الشيخُ عبدُ اللطيفِ بنُ عبدِ الرحمنِ ، رحِمهما اللهُ ، عمَّا أوْردَه بعضُ الملحِدين : أنه نُسب عن شيخِ الإسلامِ أنه ذكَر عن الإمامِ أحمدَ : أنه كان يصلِّي خلفِ الجهميّةِ … إلخ ؟
فأجابَ : هذا لو سُلِّم، مِن أوضحِ الواضحاتِ عندَ طلبةِ العلمِ ، وأهلِ الأثرِ ; وذلك : أن الإمامَ أحمدَ وأمثالَه مِن أهلِ العلمِ والحديثِ ، لا يَختَلفون في تكفيرِ الجهميّةِ ، وأنهم ضلالٌ زنادقةٌ
وقد ذكَر مَن صنَّف في السنةِ تكفيرَهم عن عامةِ أهلِ العلمِ والأثرِ ، وعدَّ اللَّالَكائي رحِمه الله منهم عددًا ، يتعذَّر ذكرُهم في هذه الرسالةِ
وكذا عبدُ اللهِ بنُ الإمامِ أحمدَ ، في كتابِ السنةِ ، والخلَّالُ في كتابِ السنةِ ، وابنُ أبي مُلَيْكةِ في كتابِ السنةِ
وإمامُ الأئمةِ ابنُ خزَيْمة قرَّر كفرَهم ، ونقَله عن أساطينِ الأئمةِ ، وقد حكى كفرَهم شمسُ الدينِ ابنُ القيِّمِ في كافيته ، عن خمسمائةٍ مِن أئمةِ المسلمينَ وعلمائِهم
والصلاةُ خلفَهم لا سيَّما صلاةُ الجُمعةِ ، لا تُنافي القولَ بتكفيرِهم ، لكن تجِب الإعادةُ حيثُ لا تُمكِن الصلاةُ خلفَ غيرهم , والرِّوايةُ المشهورةُ عن الإمامِ أحمدَ ، هي المنعُ مِن الصلاةِ خلفَهم
بلْ كلُّ أُمةٍ أخفُّ إلحادًا مِن بعضِ هؤلاءِ الضلالِ ، ومع ذلك ، فأهلُ العلمِ مُتفقونَ على تكفيره ، وأن الصلاةَ لا تصِحّ خلفَ كافرٍ جهميٍ أو غيرهِ
وقد صرَّح الإمامُ أحمدُ ، فيما نقَل عنه ابنُه عبدُ اللهِ وغيرُه ، أنه كانَ يُعيد صلاةَ الجمعةِ وغيرَها , وقد يفعَله المؤمنُ مع غيرِهم مِن المرتدينَ ، إذا كانتْ لهم شوكةٌ ودولةٌ , والنصوصُ في ذلك معروفةٌ مشهورٌ
“Cəhmiyələrin arxasında namaz.
Şeyx Əbdul Lətif bin Əbdir Rahmənə (Allah hər ikisinədə rəhmət etsin) bəzi dinsizlərin, Şeyxul İslama (İbn Teymiyyə) nisbət edərək onun vasitəsilə nəql etdikləri, İmam Əhmədin Cəhmiyyə firqəsinin arxasında namaz qılması məsələsi haqqında sual verildi…
Şeyx belə cavab verdi: Əgər bunu fərz etsək belə , elm tələbəsi və əhlul əsərin yanında ən aydın məsələlərdəndir ki, İmam Əhməd və onun kimi elm, hədis əhli Cəhmiyyə firqəsinin təkfirində, onların yolunu azmış və zındıq olduqlarında ixtilaf etməmişlər.
“Sünnə” sahəsində kitab təsnif edənlər, onların təkfirini elm və əsər əhlinin tamamından nəql etmişlər.
Lələkai (Allah ona rəhmət etsin ) onlardan bir qismini zikr etmişdir ki, onların bu məktubda sayılması mümkün deyil.
Eləcədə İmam Əhmədin oğlu Abdullah “Kitabus Sunnə” , Əl Xalləl “Kitabus Sunnə” , İbn Əbi Muleykə “Kitabus Sunnə” adlı kitabında bunu zikr etmişlər.
İmamların imamı İbn Xuzeymə, onların təkfirini təqrir etmiş və böyük imamlardan bunu nəql etmişdir.
Şəmsuddin İbnul Qeyyim özünün “Əl Kafiyə” adlı əsərində bu firqənin küfrünü, müsəlmanların imamlarından və alimlərindən olan beş yüz (500) nəfərdən nəql etmişdir.
Onların arxasında namaz, xüsusəndə cümə namazı, onların təkfir olunmasıyla ziddiyyət təşkil etməz.
Lakin, başqasının arxasında qılmaq mümkün olmadığı zaman (kafir cəhmilərin arxasında qılınan) bu namazın yenidən qılınması vacibdir.
İmam Əhməddən məşhur rəvayət onların arxasında namaz qılmağın qadağan olduğu yönündədir… (sonra cəhmiyyə firqəsinin küfr səbəbləri haqqında danışır).
Bununla bərabər, elm əhli onların təkfirində və kafir bir cəhmiyənin və ya digərinin arxasında namazın səhih olmayacağında müttəfiqdirlər.
Oğlu Abdullahın və dəgərlərinin ondan nəql etdiyi rəvayətlərdə İmam Əhməd, cümə və digər namazları iadə etdiyini açıq şəkildə söyləmişdir.
Bəzən elə olur ki, mürtəddlər dövlət və gücə sahib olduğu zaman, mömin digər mürtədlərlə belə davranar (arxasında namaz qılıb, sonra yeniləyər edir).
Bu mövzudakı nasslar məruf və məşhurdur.”
Qaynaq: Abdur Rahman bin Muhəmməd: 📚Əd Durərus Səniyyə fil Əcvibətin Nəcdiyyə: 10/420-422
1417/1996